Asgari ücret ile memur ve emekli zam oranları, 2024 yılının son aylarında en çok tartışılan konular arasında yer aldı. 6 aylık enflasyon farkının açıklanmasına sadece 3 veri kaldı. Asgari ücretle ilgili rakamlar kulislerde konuşulmaya başladı, memur ve emekli maaş zam oranları ise uzmanların tahminleriyle daha net bir şekil almaya başladı. Ocak ayında milyonlarca kişi alacakları maaş artış oranını örenmiş olacak. SGK uzmanı Özgür Erdursun konuyla ilgili tahminlerini paylaştı.
Memur ve tüm emeklilere 2025’de bir zam yapılmayacak, sadece enflasyon farkı verilecek. Zam farklı, enflasyon farklı kavramlardır. Zam kavramı bir mal ve üründen daha fazla alınması için gelire eklenir. Enflasyon farkı ise fiyat artışları karşısında değer kaybeden gelirin eski haline gelmesini sağlamak için yapılır.
ENFLASYON FARKI NASIL HESAPLANIR?
Halk dilinde zam olarak değerlendirilen enflasyon farkı altı ayda bir TÜİK tarafından belirlenen aylık enflasyona göre hesaplanır. 2024 yılı ilk altı ayı için SSK ve Bağ-Kur emeklilerine yüzde 24.73 oranında enflasyon farkı verilmişti. Memur ve memur emeklilerinde ise toplu sözleşme ile belirlenen artışın üzerinde çıkan enflasyon farkı verilir.
2024 yılında ilk altı ay için memur ve memur emeklilerine yüzde 19.3 oranında enflasyon farkı verilmişti.2024 yılının ikinci altı aylık enflasyon farkı 3 Ocak 2025’de açıklanacak olan 2024 yılı Aralık ayı enflasyonuna göre netleşecek.
'ZAM' ORANLARI NE OLACAK?
Memur ve emekliler için biz sadece 2024 yılı Temmuz, Ağustos, Eylül ayı enflasyonlarını biliyoruz, Ekim, Kasım, Aralık ayı enflasyonlarını henüz bilmiyoruz ancak merkez bankasının yıl sonu hedeflediği yüzde 41.5-%45 arası enflasyon oranlarına denk gelecek aylık enflasyonların açıklanacağını biliyoruz.
Buradan yola çıkarak 2024 yılı ikinci altı aylık enflasyon farklarının da memurlarda yüzde 10-%11 arası, SSK ve Bağ-Kur emeklilerinde ise ortalama yüzde 15-%16 arasında çıkacağını tahmin ediyoruz.
Bu durumda da memurlara yüzde 10-11, memur emeklilerine yüzde 10-11, SSK, Bağ-Kur ve Banka Sandığı emeklilerine de yüzde 15-16 oranında enflasyon farkı (halk dilinde zam) yapılacağını söyleyebiliriz.
Ülkemizde yaklaşık 5 milyon emekli 12.500TL’ye tamamlanan emekli aylığını alıyor. Dul yetimlerde ise emekli aylığı 12.500TL’ye tamamlanmıyor, 12.500TL’nin hisseleri oranında yani 12.500 TL’nin altında aylık alıyorlar. Yani emeklilere aylık 3.125 TL ile 80.000 TL aralığında emekli aylıkları ödeniyor. Dul yetimler ile birlikte yaklaşık 16 milyon emekliye ortalama 15 bin lira civarında emekli aylığı ödeniyor.
Emeklilere oransal yapılacak artışın çokta bir önemi yok çünkü emekli aylıkları çok düşük olduğu için bu aylıklarda bir güncelleme olmaz ise oransal artış sonrası emekli aylıklarının alım gücü düşmeye devam edecek.
EMEKLİ AYLIKLARINA GÜNCELLEME YAPILMALI ÜSTÜNE ENFLASYON FARKI VERİLMELİ
2023 Temmuz ayında memurlara 8.077 TL tutarında bir seyyanen artış yapıldı, yani memur aylıkları enflasyon kayıpları sonrasında bir miktar güncellendi. Memur emeklilerine, SSK, Bağ-kur ve Banka emeklilerine bu güncellemeler yapılmadı.
SEYYANEN ARTIŞI NE KADAR OLACAK?
2023 Temmuz ayında 8.077 TL olarak yapılan seyyanen artışın mevcut değeri Ocak 2025’de 14.000 TL civarında olacak. Bu tutarda emeklilere seyyanen zam yapılarak bunun üzerine enflasyon farkı verilmesi gerekir ki, emekli aylıkları güncel değerine ulaşabilsin. Bir taraftan emekli aylığı hesaplama sistemi diğer taraftan TÜİK’in açıkladığı enflasyon oranlarına göre belirlenen emekli aylıklarının değerini düşürdü.
Emekli aylıkları güncellenirken bu iyileştirmemin kök aylığa yapılması ve tamamlanan aylık uygulamasının da ortadan kalkması gerekir.
Sözcü
